Trabzon – Gümüşhane- Bayburt – Erzurum yolu üzerinde bulunan ve M.Ö. ki yıllarda kurulduğu anlaşılan Torul, bu cihetle tarihi öneme haizdir. lV. Haçlı Seferi sırasında Trabzon’u ele geçiren Cenevizliler Torul’u da alarak ilçenin birçok yerinde kaleler ve haberleşmede kullanılan ateş kuleleri inşa etmişlerdir. Torul Kalesi de bunlardan birisidir.
Torul, madenleri ve ormanlarıyla ün yapmış olup sarp ve geçit vermeyen kayalıkları nedeniyle sığınma yeri olmuştur.
19.yüzyılın ilk senelerinde yazıldığı anlaşılan Osmanlı Devleti’nin idari taksimatına dair bir defterde Gümüşhane’nin nahiyesi olarak gösterilmiştir. 1886 tarihli salnamede Torul Gümüşhane Sancağı’nın kazası olmuştur. 1890′da Trabzon’un kazası olarak gösterilen Torul’ da 1893′ de yapılan sayım sonuçlarına göre 36.137 kişi olup Gümüşhane sancağının en büyük kazasıydı. Cumhuriyet döneminde Gümüşhane’ye bağlı bir ilçe merkezi olmuştur.
1916′da Rus ve Ermeniler tarafından işgal edilen Torul 1918 yılında Gavur (Muşgene) Dağları eteklerinde başlayan mücadele ile Kankana denilen yerde kanlı çarpışmaların sonucunda 14 Şubat 1918′de düşmandan kurtarılmıştır.

COĞRAFİ YAPI;

İlçe Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde, Harşit Çayı su toplama havzası ile, Gümüşhane ilimizin yönetim sınırları içerisinde yer almaktadır. Bölgenin en önemli akarsularından birini oluşturan bu çay, derin ve dar bir vadiden akmaktadır. Torul’un kurulduğu yer, Harşit’in en fazla genişlediği ve kuzeybatıdan akarak aynı konumda bu çayın önemli kollarından Herek Çayının karıştığı bir yöredir. Torul yerleşmesi Harşit ve Herek Çayları boylarında kurulmuştur.
Torul’ un kuzeyinde Doğu Karadeniz Dağlarından Alacadağ (2180 m) ile Horoz Dağları (2.396 m) ve Çakırgöl Dağları gibi, kabaca kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan yüksek dağlara yer vermektedir. Güneyinden ise Giresun Dağlarının doğu uzantılarını oluşturan Balaban Dağları (3.450 m) ile çevrelenmiştir.
İlçe kuzeybatıdan Tonya ve kuzeydoğudan Maçka gibi Trabzon’un ilçeleriyle sınırdır.Batıdan Kürtün ile güneyinden Gümüşhane ile komşu olan ilçe, güneybatıdan Giresun ili Alucra ilçesiyle, Güneydoğudan ise çok dar sahalı olarak Şiran ilçesi ile sınırı bulunmaktadır.

EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU;

İlçe merkezinde 2 ilköğretim okulu( YİBO dahil) ve 1 Lise,1 Ana Okulu, 1Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Altınpınar köyünde 1 İlköğretim Okulu bulunmaktadır. Köylerde 2 adet 8 yıllık İlköğretim Okulu (Aktaş, Kirazlık ) ve 8 adet birleştirilmiş sınıf ilköğretim okulu açıktır.
4 Taşıma merkezi okulumuza taşıma yapılan yerlerden ( Bahçelilik, Yalınkavak,Kocadal, Gülaçar, Harmancık, Zigana, Budak, Altınpınar köyü (Güneşli) Kirazlık Köyü (Kirazlık-2,Armutlu, Başaklı) Merkez (Kaledibi, Yarlar Mh )üzere toplam 256 öğrenci taşınmaktadır.

SOSYAL YAŞAM;

Torul İlçesi Gümüşhane İline bağlı olmasına rağmen geçiş noktasında bulunması dolaysıyla bir kısım köyleri sosyal yaşantı yönünden daha çok Trabzon İlinin etkisi altında kalmıştır. Gümüşhane iline yakın köyleri ise Gümüşhane kültürü özelliklerini taşımaktadır. İlçemizin büyük şehirlerde ve yurtdışında yaşayan nüfusunun çok olması nedeniyle sosyal yaşamda da değişimler görülmektedir. İlçede biri belediyeye ait olmak üzere 2 adet düğün salonu vardır.
Torul’ da 2 adet Spor Kulübü bulunmakta olup Torul Gençler Birliği ve Spor Kulübü voleybolda 1.ligde faaliyet göstermektedir. Torul İlçe merkezinde bulunan halı sahada halk sportif etkinliklerde yapılmaktadır. Ayrıca İlçe çıkışında çim futbol sahası ve yanında toprak zeminli antrenman sahası bulunmaktadır.  İlçe merkezinde her türlü sportif faaliyetin geçekleştirilebildiği 1.000 kişi kapasiteli kapalı bir spor salonu mevcuttur. Kaymakamlığımız tarafından kurulan Gençlik Merkezimiz de öğrenci ve gençlerimizin her türlü sanatsal, sportif, güncel ve kültürel aktivitelerine imkân sağlayacak kapasitededir.

TURİZM;

İlçemiz tarihi geçmişinin yanı sıra yayla ve doğa turizmi, mağara turizmi ve kış turizmi açısından da birçok zenginliğe sahiptir. Zigana Yaylası, Artabel Gölleri Doğa Parkı, Limni Gölleri, Karaca Mağarası bunların başlıcalarıdır.
Ayrıca, Zigana Dağı zirvesinde kayak merkezi mevcut olup bünyesinde 850 kişi/saat kapasiteli teleksi tesisi ve 480 kişi/saat kapasiteli Baby-lift tesisi ile 100 yatak kapasiteli özele devredilmiş otel bulunmaktadır.

EKONOMİK DURUM;

İlçemizin ekonomisinde büyük yeri tarım-hayvancılık almaktadır. Turizm, Tarım, Madencilik, nakliyecilik ve yolcu taşımacılığı, orman ürünleri istihsali, pestil- köme imalatı, ticaret ise belli ölçülerde yapılmaktadır. Nüfusun yarıdan fazlası köylerde ve belde de yaşamaktadır. Köy ve belde de oturanlarla birlikte ilçe merkezinde oturanların büyük bir kısmı da geçimini tarımsal faaliyetlerden sağlamaktadır.

NÜFUSU;

Torul’da nüfusun dağılışını doğal ve çevre faktörleri belirlemiştir. Yerleşme yerlerinin dağılımı başlıca üç akarsu vadisi alanına uymuştur. Nüfus yoğunluğu son derece düşük olup, kilometre kareye 16 kişi düşmektedir. Yoğunluğun düşük olmasının en önemli nedeni geçim kaynaklarının kıt olması ile ilgilidir. 2000 yılı nüfus sayımında İlçe merkezi artış gösterirken köy nüfuslarında farklılık gözlenmemiştir. 2002 Yılı Nüfus sayımında İlçe Merkezi Nüfusu 4655, köy nüfusu da 12491 olmak üzere toplam nüfus 17146′dır.

OKULLAŞMA ORANI;

a) Okulöncesi : İlçemizde Okulöncesi eğitim Merkez Namık Kemal İlköğretim Okulunda 3 Şubede (45) ve Altınpınar İlköğretim Okulunda (12), Yıldız (11), Aktaş (15), Yücebelen1(12), Zigana (10), Kirazlık2 (15) olmak üzere Toplam 9 Anasınıfı Şubesi açılmış olup, Toplam öğrenci sayısı 118dir.
b) İlköğretim : Göç nedeniyle köy okullarının öğrenci sayılarında azalma olmuş ; bu nedenle 1990 yılında 70 olan okul sayısı Taşımalı İlköğretim Okulları dahil 24′e düşmüştür. Öğrenci sayısı 2004- 2005 yılında merkezdeki Y.İ.B.Okulu dahil 982, Köylerdeki İlköğretim Okulu öğrenci sayısı 793 olmak üzere Toplam l775′dir.
c) Ortaöğretim : İlçemizde Çok Programlı Lise mevcut olup, Toplam 354 öğrenci ile öğretim yapılmaktadır. Bünyesinde Elektrik ve Çocuk Gelişimi Bölümleri açılmıştır.

ÇAĞ NÜFUSU;

a) Okulöncesi : Çağ nüfusu yaklaşık 438 civarında olup, bunlardan halen 118 kişi eğitim görmektedir.
b) İlköğretim : Geriye dönük son üç yıl içinde zorunlu öğrenim çağındaki nüfustan öğrenim göremeyen öğrencimiz yoktur.
c) Ortaöğretim: İlçemizde Ortaöğretim Çağ Nüfusunun yaklaşık % 80ni örgün olarak eğitim ve öğretimlerine devam etmektedir.

SOSYAL, KÜLTÜREL VE SPORTİF FAALİYETLER;

İlçemizde Milli Bayramlar günün anlam ve önemine yakışır şekilde kutlanmaktadır. Belirli gün ve haftalar okullarımızda eğitsel kol faaliyetler içerisinde kutlanarak Müdürlüğümüz tarafından gerekli kontrol ve denetimleri yapılmaktadır. Diğer kamu kuruluşları ile iş birliği yapılarak : Yapılan her türlü etkinliklere öğrencilerin katılımı sağlanmaktadır. Okuliçi Okullar arası ve ilde yapılan bilgi yarışmalarına katılım sağlanarak, öğrencilerin tanışıp kaynaşmaları ve bilgileri paylaşmaları yoluna gidilmektedir. Okullarımızca çeşitli müsamere ve piyesler, kermesler düzenlenmektedir.
Sportif etkinliklerin tümüne her kategoride azami katılım sağlanmasına çalışılmakta olup, okullarımızca önemli başarılar elde edilmektedir. 2004-2005 Eğitim-Öğretim Yılında Altınpınar İlköğretim Okulu Voleybol dalında İl Birincisi olarak İlimizi Ordu İlinde temsiz etmiştir.
Sosyal ve Sportif Faaliyetlerde maddi kaynak yetersizliği nedeniyle zorluklar yaşanmaktadır.